Beograd u dva svetska rata

Beograd, izmoren ratovima i pustošenjima, nije čekalo mirno vreme. Nakon sarajevskog atentata na austrijskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda, Austrija je 1914. godine objavila rat Srbiji, koja protiv sila Osovine (Nemačke i Austro-Ugarske) staje na stranu sila Antante (Engleske, Francuske i Rusije). Već prvog dana rata, 28. jula 1914. godine, dizanjem u vazduh železničkog mosta na Savi, prekinuta je veza između srpskog Beograda i austrijskog Zemuna, a u narednim danima grad je preživeo veliko bombardovanje topovskom vatrom. Te prve ratne godine Beograd je samo petnaest dana bio pod austrijskom vladavinom (od 18.11. do 2.12.), ali već septembra sledeće, 1915. godine, ujedinjena nemačko-austrougarska vojska, predvođena feldmaršalom Mekenzenom, i potpomognuta bugarskim trupama, ponovo osvaja Beograd.

22. oktobra 1918. godine, dolazi do sloma ujedinjenih trupa Nemačke, Austro-Ugarske, Bugarske i Turske. Za svoje hrabro držanje u ratu grad je nagrađen najvišim francuskim vojnim odlikovanjem Krstom Legije časti, kao i čekoslovačkim Ratnim krstom.

Iste, 1918. godine, zato što zadovoljava vojničke, nacionalno-političke, ekonomske i trgovačko-industrijske uslove, Beograd postaje prestonica Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, a Zemun od tada čini njegov sastavni deo. 

Period duhovnog i društveno-ekonomskog preporoda "bratskih naroda" trajao je tek nešto više od dvadeset godina, jer nezadovoljna uslovima završetka Prvog svetskog rata, Nemačka započinje svoj okupacioni program.

Pod slobodarskim parolama "Bolje grob, nego rob", "Bolje rat, nego pakt", 27. marta 1941. godine u Beogradu narod ustaje na demonstracije protiv pristupanja Jugoslavije Trojnom paktu. Usled tih događaja Nemci bombarduju Beograd 6. aprila 1941. godine, a samo šest dana kasnije ga okupiraju. Okupacija Beograda je trajala pune četiri godine. U tom periodu bombardovan je Beograd više puta, od strane nemačke, ali i savezničke avijacije. 20. oktobra 1945. godine, grad je oslobodila Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije uz pomoć ruske Crvene armije.

Jugoslavija je imala istorijsku osobenost, koja je u Drugom svetskom ratu spojila narodnooslobodilački pokret sa socijalističkom revolucijom. Otud i ne čudi što je 29. novembra 1945. godine u Beogradu, ustavotvorna skupština proglasila Federativnu Narodnu Republiku Jugoslaviju, ukinula monarhiju i ovenčala komunističku vladavinu na čelu sa "drugom" Josipom Brozom Titom. U narednim godinama Beograd doživljava brz industrijski i kulturni napredak, postaje centar međunarodnih političkih, ekonomskih, kulturnih i sportskih manifestacija, dobija televiziju Beograd, most Gazelu, BITEF, FEST (pogledaj stranicu "Kulturna i sportska dešavanja u Beogradu"), ali i u svojim neslavnim trenucima ispraća mnoge Beograđane na "Goli otok".